بررسی تأثیر مداخلات آموزشی دوران بارداری بر درک کارآمدی، قصد رفتاری و روش زایمان زنان باردار

پیش‌زمینه و هدف: اگرچه زایمان سزارین به‌عنوان راهکاری ضروری جهت نجات حیات مادر یا نوزاد در بعضی موارد به کار گرفته می‌شود، اما افزایش این عمل جراحی بزرگ طی سال‌های اخیر آن را به یک مشکل بهداشتی در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه ازجمله ایران مبدل ساخته است. هدف از این پژوهش، تعیین و مقایسه تأثیر مداخلات آموزشی دوران بارداری بر درک کارآمدی، قصد رفتاری و روش زایمان زنان باردار در دو گروه تجربی و کنترل می‌باشد.  مواد و روش کار: مطالعه حاضر، یک کارآزمایی در عرصه می‌باشد که با مشارکت 572 زن باردار کم‌خطر از کلیه مرکز بهداشتی شهر شاهرود به‌صورت نمونه‌گیری مستمر و تخصیص تصادفی در دو گروه آزمون و کنترل انجام شد. به شرکت‌کنندگان در گروه آزمون، مهارت‌های کنترل ترس و کاهش درد حین زایمان طی 8 جلسه تحت نظارت ماماهای واجد شرایط آموزش داده شد. در ابتدا و انتهای آموزش‌ها سطوح آگاهی، درک اثربخشی، خودکارآمدی، قصد رفتاری برای روش زایمان توسط پرسشنامه ساختاریافته‌ای اندازه‌گیری شد. شرکت‌کنندگان در گروه کنترل نیز همان پرسشنامه را در دو نوبت به فاصله حداقل 8 هفته تکمیل کردند و تنها مراقبت‌های معمول بارداری را دریافت نمودند. درنهایت، متغیرهای پرسشنامه، روش زایمان و پیامدهای بارداری در همه شرکت‌کنندگان در مطالعه، با یکدیگر مقایسه شد.  یافته‌ها: در گروه آزمون، میانگین نمره متغیرهای پرسشنامه تفاوت معناداری با یکدیگر قبل و پس از مداخلات داشت. در گروه کنترل، میانگین نمره آگاهی در نوبت دوم به‌طور معناداری ازلحاظ آماری بیش از میانگین آن در نوبت اول بود درحالی‌که چنین تفاوتی برای سایر متغیرها در این گروه دیده نشد. میزان سزارین در گروه کنترل بیش از گروه آزمون بود (5/52درصد در برابر 9/35درصد). در مقابل، شانس زایمان طبیعی در گروه آزمون نزدیک به 2 برابر بیش از این میزان نسبت به گروه کنترل بود (7/2-41/1CI=95%، 98/1=OR). تحلیل رگرسیون لجستیک نشان داد که سابقه حداقل یک‌بار زایمان طبیعی و آموختن مهارت‌های مقابله با ترس و کاهش درد حین لیبر در سن کمتر بارداری، دو عامل پیشگویی‌کننده برای افزایش شانس زایمان طبیعی بودند. پیامدهای پری ناتال در دو گروه مشابه بود و تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند.  بحث و نتیجه‌گیری: فراهم نمودن فرصت‌های آموزشی مؤثر با محوریت آموزش روش‌های کاهش درد غیردارویی به زنان باردار به تقویت نگرش مثبت به زایمان طبیعی، توانمندشدن آنان در مقابله با ترس از درد زایمان و کاستن از تقاضا برای سزارین‌های غیرضروری کمک شایانی می‌نماید.